Inhoud

• Wat doet anastrozol en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik anastrozol gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

anastrozol

Anastrozol is een aromatase-remmer. Het vermindert de hoeveelheid oestrogeenhormoon in de eierstokken, vetweefsel, lever en in borstkankergezwellen.

Artsen schrijven anastrozol voor bij borstkanker die gevoelig is voor oestrogeenhormonen. Verder bij kanker van de eierstokken en een te vroege puberteit bij jongens.

Wat doet anastrozol en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg is tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen.

Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet. Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit één cel twee dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen zoals teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. In het beginstadium zijn er vaak helemaal geen verschijnselen. Pas als een kankergezwel tegen zenuwen aandrukt, is pijn te voelen.

Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan drie kilo per maand).

• Bij borstkanker kunt u een knobbeltje voelen in de borst, kan de huid indeuken of juist rood en gezwollen zijn, en kan er vocht uit de tepel komen of kan de tepel naar binnen trekken. Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
• Bij kanker van de eierstokken en eileiders (ovariumkanker) merkt u soms vaginaal bloedverlies, buikpijn of een opgeblazen gevoel. Dit type kanker kan zich ook uitbreiden naar het buikvlies.

Behandeling
Operatie, bestraling, cytostatica-kuren en medicijnen die het oestrogeenhormoon in het lichaam verminderen zijn de meest voorkomende behandelingsmethoden bij borstkanker.

Bij een operatie verwijdert men de tumor in de borst. Daarna wordt nabehandeld met bestraling, cytostaticakuren of met beide. Dit is afhankelijk van de aard van de kankercellen en de kans op aanwezigheid van uitzaaiingen.

Als de kankercellen gevoelig zijn voor oestrogeenhormoon, zal de arts bovendien  een medicijn voorschrijven dat de werking van oestrogeen tegengaat, zoals tamoxifen of anastrozol. Soms schrijft de arts eerst 2 tot 3 jaar tamoxifen voor en daarna 2 tot 3 jaar anastrozol. Hierdoor is de kans op terugkeer van de tumor nog kleiner.

Ook als er sprake is van uitzaaiingen, kan de arts anastrozol voorschrijven. De groei van de tumor wordt dan geremd, waardoor uw klachten kunnen verminderen. Als de behandeling goed aanslaat, kunt u het een aantal maanden blijven gebruiken.

Werking
Bij borstkanker vermindert anastrozol de aanmaak van het vrouwelijke oestrogeenhormoon. Het remt daardoor de groei van de tumor en bij borstkanker voorkomt het dat er opnieuw borstkanker ontstaat.

Na 5 jaar behandeling met anastrozol is het aantal teruggekeerde borstkankertumoren met de helft verminderd. Ook is de kans op kanker in de andere borst verminderd.

Voortijdig begin puberteit

De medische term voor een te vroege puberteit is pubertas praecox. Bij deze ontwikkelingsstoornis stopt op jonge leeftijd de lengtegroei en ontstaan al geslachtskenmerken.

Bij jongens is sprake van pubertas praecox als zij mannelijke geslachtskenmerken krijgen voordat ze 9 jaar oud zijn. Zoals een zware stem en baardgroei.
Pubertas praecox is niet alleen een probleem omdat het kind stopt met groeien, maar ook omdat volwassen geslachtskenmerken psychisch zwaar kunnen zijn.

Oorzaak
Een mogelijke oorzaak kan liggen bij de hypothalamus of hypofyse. De hypothalamus is een deel van de hersenen dat de hypofyse stimuleert. De hypofyse is een klier in de hersenen die andere hormonen aanmaakt. De hormonen van de hypothalamus stimuleren de hypofyse om hormonen te maken. Deze hypofysehormonen zetten de zaadballen aan om geslachtshormonen te maken.

Hoe het komt dat de hersenen deze hormonen te vroeg aanmaken is grotendeels onbekend. Zelden is de oorzaak een tumor, ontsteking of verwonding van de hersenen.

De oorzaak kan ook buiten de hersenen liggen, zoals een tumor in eierstok, zaadbal of bijnier of een schildklieraandoening.

Behandeling
Als de oorzaak is dat de hypothalamus of hypofyse de hormonen te vroeg aanmaken, kan de arts de aanmaak remmen met bijvoorbeeld anastrozol. De arts houdt goed in de gaten of het kind inderdaad voldoende groeit.

Werking
Anastrozol remt de aanmaak van vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogenen). Oestrogenen zijn belangrijk voor de puberteit, ook bij jongens. Door oestogenen te remmen, wordt de rijping van botten uitgesteld. Hierdoor is er meer ruimte voor jongens om door te groeien, bijvoorbeeld door groeihormoon.

Anastrozol wordt samen met bicalutamide gegeven. Bicalutamide remt het mannelijke geslachtshormoon (testosteron).

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Overgangsklachten, zoals opvliegers, zweten, bloed uit de vagina, vocht of slijm uit de vagina. Ook kan het slijmvlies van de vagina droger worden, waardoor seks pijnlijk kan zijn en u meer kans heeft op infecties in de vagina.

  Overgangsklachten zijn een gevolg van de verminderde hoeveelheid oestrogeenhormoon in het lichaam. Heeft u er veel last van? Of heeft u last van bloed uit de vagina? Neem dan contact op met uw arts.

• Pijn en stijfheid van de gewrichten

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn, misselijkheid en een gevoel van zwakte

• Huiduitslag

• Botontkalking (osteoporose)

  Oestrogeenhormonen maken de botten stevig. Als de hoeveelheid oestrogeenhormoon daalt, worden de botten geleidelijk aan broos en kunnen eerder botbreuken ontstaan. Om dit te voorkomen kan de arts een medicijn van het bisfosfonaat-type voorschrijven. Overleg hierover met uw arts.

• Depressieve klachten

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals braken, diarree en verlies van eetlust

• Slaperigheid

• Haaruitval

• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.

• Verhoging van de concentratie cholesterol in het bloed

   Als u al een te hoog cholesterolgehalte in uw bloed heeft, zal uw arts u daar extra op controleren.

• Hart- en vaatziekten. Zoals hartaanval, pijn op de borst of een beroerte.

  Waarschuw uw arts meteen als u last krijgt van pijn op de borst, benauwdheid en uitstralende pijn. En bij verlammingen (bijvoorbeeld een scheve mond of verlamming van een arm of been), verward spreken en denken, uitval van delen van het gezichtsveld en tintelingen.

• Trombose, waarbij een bloedstolseltje een bloedvat kan afsluiten. Dat gebeurt meestal in een been, soms komt het bloedstolsel in de longen terecht. U kunt trombose herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed. Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts of ga naar de Eerste-Hulpdienst.

• Vreemde gevoelswaarnemingen, zoals kriebelingen, jeuk en tintelingen

• Smaakveranderingen of smaakverlies

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U krijgt dan galbulten of jeuk. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid, hoge koorts of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. In zeldzame gevallen kan een ernstige huidafwijking ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Neem dan direct contact op met uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik anastrozol gebruiken met andere medicijnen?

Het medicijn waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt, is het volgende. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

• De vrouwelijke geslachthormonen, estriol, estradiol en geconjugeerde oestrogenen. Deze hormonen en anastrozol kunnen elkaars werking tegengaan. Overleg met uw arts.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u nog meer gebruikt. Neem daarom uw medicatieoverzicht mee als u naar het ziekenhuis gaat. Dit is een overzicht waarop staat welke medicijnen u gebruikt, maar ook of u bijvoorbeeld allergisch bent voor bepaalde medicijnen. U kunt dit overzicht bij uw eigen apotheek opvragen. Krijgt u in het ziekenhuis nieuwe medicijnen, of verandert er iets aan uw medicijngebruik? Geef dit dan ook weer door aan uw eigen apotheek. Dan blijft uw medicatieoverzicht actueel.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken? 
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of zwanger kunt worden. Er is een grote kans dat dit medicijn aangeboren afwijkingen kan veroorzaken bij de baby.

U mag dit medicijn alleen gebruiken als niet meer menstrueert, dus in de overgang bent. Twijfelt u of u nog zwanger kunt worden, raadpleeg dan uw arts. Uw arts controleert ook of u in de overgang bent.

Borstvoeding
Dit medicijn wordt meestal alleen gebruikt door vrouwen die niet meer zwanger kunnen worden, dus geen borstvoeding geven. Geeft u toch borstvoeding? Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt. Het medicijn kan schadelijk zijn voor de baby.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Kies wel een vast tijdstip, zodat u dit medicijn regelmatig inneemt. Bovendien vergeet u dan minder snel een dosis.

Als u dit medicijn één keer per dag gebruikt: bij voorkeur ’s ochtends.

Hoelang?
Meestal gebruikt u dit medicijn gedurende 2 tot 5 jaar. Dit ligt aan uw persoonlijke omstandigheden en welke andere medicijnen u gebruikt.
Bij borstkanker met uitzaaiingen gebruikt u het meestal een paar maanden.
Bij te vroege puberteit gebruikt u het totdat de goede lengte is bereikt.