Inhoud

• Wat doet afatinib en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik afatinib gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

afatinib

Afatinib is een tyrosinekinaseremmer. Het is een doelgerichte kankerremmende stof ('targeted therapy'). Het remt de groei en het uitzaaien van kankercellen.

Artsen schrijven het voor bij bepaalde vormen van longkanker.

Wat doet afatinib en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg is tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet.

Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk.

Afatinib helpt bij de bestrijding van bepaalde vormen van longkanker. Het wordt gebruikt als de ziekte is teruggekomen of uitgezaaid na eerdere behandeling met chemotherapie.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen. Bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen.
Bij een celdeling ontstaan uit één cel 2 dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt, beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen als teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan drie kilo per maand).

Bij longkanker moet men ook hoesten, heeft men soms pijn op de borst en is men kortademig.

Werking
Tyrosinekinase is een type enzym dat alle cellen, dus ook kankercellen, nodig hebben voor hun groei. Afatinib remt deze enzymen. Hierdoor kunnen de kankercellen niet verder groeien. Het remt ook de aanleg van bloedvaten naar de tumor toe. Hierdoor duurt het langer voordat het kankergezwel verder groeit.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Dit medicijn heeft een krachtige werking op de celdeling, niet alleen van kankercellen maar ook van gezonde lichaamscellen. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen. Dit zijn de slijmvliezen van mond, maag en darmen, de huid, de haren en het bloed.

Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het medicijn erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Bovendien gaan de bijwerkingen na de chemokuur geleidelijk over.

Neem contact op met uw verpleegkundige of arts als u te veel last heeft van één van de ondergenoemde bijwerkingen. Soms is het nodig om de dosering aan te passen zodat de bijwerkingen verminderen. Soms zal de arts een ander medicijn voorschrijven tegen de bijwerkingen.
Bespreek ook met uw arts of verpleegkundige als u zich zorgen maakt over bijwerkingen.
Ervaart u andere bijwerkingen dan die hieronder staan? Meld dat dan aan uw apotheek of arts.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree. Soms misselijkheid, braken. Zelden maagpijn, opgeblazen gevoel.
   

  Vaak ontstaat een ernstige diarree. Zorg dat u extra drinkt als u diarree heeft en moet overgeven. Neem bij de eerste verschijnselen een medicijn tegen diarree in, zoals loperamide. Neem contact op met uw arts als u bovenop uw normale ontlastingpatroon viermaal of vaker per dag dunne ontlasting heeft of als u ook 's nachts diarree heeft. Soms is het nodig om uitdroging te voorkomen met geneesmiddelen tegen diarree of een vochtinfuus. Ook als u vaker dan één keer per dag moet braken moet u de arts waarschuwen.

• Pijnlijke mond, tong of keel. Zelden smaakveranderingen, ontsteking van de lippen en mondhoeken. Deze bijwerking ontstaat door ontsteking van de slijmvliezen van mond, keel en slokdarm. U kunt dit zien aan een vuurrode kleur van de slijmvliezen.

  Eten en drinken kunnen hierdoor pijnlijk zijn. In veel gevallen helpt het om op ijsblokjes te zuigen.
  Tijdens de behandeling kunnen ingrepen aan uw gebit of in uw mond de klachten verergeren. Daarom is het verstandig vóór u aan de chemokuur begint, uw tandarts uw gebit te laten controleren en eventueel behandelen. Verzorg uw gebit extra goed door een aantal maal per dag te poetsen met een zachte tandenborstel. Ook kunt u spoelen met een desinfecterende mondspoeling.

• Huiduitslag, puistjes, droge huid, jeuk

  De huiduitslag kan erger worden door zonlicht. Ga daarom niet in de zon of onder de zonnebank. Bescherm de huid tegen zonlicht door beschermende kleding te dragen, en een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor te gebruiken.
  Huiduitslag kan ook wijzen op overgevoeligheid (zie Zeer zelden Overgevoeligheid). Krijgt u huiduitslag? Laat uw arts het controleren.

• Infectie rond of onder de nagels

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Minder eetlust, gewichtsverlies

• Bloedneuzen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Het hand-voet-syndroom. Hierbij raken de handen en voeten rood en opgezwollen met pijn, tintelingen, kloven en zweertjes.

  Waarschuw uw arts als u deze verschijnselen krijgt. Om deze bijwerking te voorkomen kan het zinvol zijn de handen en voeten te koelen tijdens de behandeling door ze in koud water te dompelen. Vet de handen in met een verzachtende crème, maar wrijf niet omdat dan eerder blaren ontstaan.

• Blaasontsteking. Krijgt u pijn bij het plassen of pijn in de onderbuik of krijgt u vaak aandrang om te plassen? Raadpleeg dan uw arts.

• Pijnlijke, ontstoken ogen, rode of droge ogen. Zeer zelden ontstaat ontsteking van het hoornvlies van het oog. Waarschuw uw arts bij oogklachten.

• Loopneus

• Spierkrampen

• Koorts

• Verminderde werking van de nieren. Waarschuw uw arts als u minder plast dan normaal of donkere urine opmerkt.

• Veranderingen aan de nagels

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Ademhalingsproblemen, zoals benauwdheid, hoesten, ophoesten van bloed en koorts

  Dit kan wijzen op een ernstige longziekte. Waarschuw dan direct een arts.

• Aandoeningen van de lever of alvleesklier. Waarschuw de arts bij pijn boven in de buik, misselijkheid, gele kleur van oogwit en huid, jeuk over het hele lichaam.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dat aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Raadpleeg dan uw arts.
  Zeer zelden ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming op de huid, in de mond of op de geslachtsdelen, zwelling in het gezicht, ontstoken ogen of koorts. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag of koorts bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste Hulpdienst.
   

  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor afatinib. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik afatinib gebruiken met andere medicijnen?

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Acenocoumarol en fenprocoumon, antistollingsmiddelen. Meld het aan de trombosedienst als u afatinib gaat gebruiken, als de dosering wijzigt of als u gaat stoppen met afatinib.
• Bepaalde hiv-middelen. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking en bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

De volgende medicijnen verminderen de werking van afatinib. Mogelijk past uw arts de dosering aan. Of controleert de werking van afatinib. Overleg hierover met uw arts. Als u stopt met het medicijn duurt het een paar weken totdat dit effect op afatinib weg is.

• Medicijnen tegen tuberculose, rifampicine en rifabutine.
• Bosentan, een medicijn dat wordt gebruikt bij pulmonale arteriële hypertensie, een ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longen.
• Medicijnen tegen epilepsie, zoals carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon.
• Sint-janskruid (hypericum), een middel gebruikt bij depressie.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Ja, dat kan. Dit medicijn heeft geen invloed op hoe goed u kunt autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van de mond, maag en darmen. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op deze slijmvliezen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw mond, maag of darmen.

alles eten?
U kunt alles eten wat uw maag verdraagt. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag.

Op deze site kunt u onder 'Klachten & ziektes', 'Maagklachten' adviezen vinden voor mensen met maagklachten.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het is niet bekend of dit medicijn veilig is tijdens de zwangerschap. Er bestaat een kans dat het schadelijk is voor het kind. Gebruik daarom een goede anticonceptie tijdens en tot minstens 1 maand na de behandeling. Overleg hierover met uw arts.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u dit medicijn moet gebruiken. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het bijwerkingen bij het kind zal geven.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Hoe?
Heel doorslikken met een half glas water. Gebruik hiervoor water zonder koolzuur, bijvoorbeeld kraanwater. De tablet niet breken, kauwen of fijnmaken.
Heeft u moeite met het heel doorslikken van de tablet? U mag de tablet ook in water zonder koolzuur uiteen laten vallen. Leg de tablet in een half glas water en roer het af en toe om. Na een kwartier is de tablet uiteengevallen in kleine stukjes. Drink daarna de vloeistof meteen op, en spoel het glas na met water. Drink dat ook op.

Wanneer?
U gebruikt afatinib 1 keer per dag. Neem het in op een lege maag. Dit is 1 uur voordat u gaat eten, of 3 uur nadat u gegeten heeft. Het lichaam neemt afatinib dan beter op. Kies ongeveer hetzelfde moment van de dag, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
U kunt afatinib meerdere maanden of jaren gebruiken.